Op 20 juni 2008 is het ‘Forum humane tenuitvoerlegging levenslange gevangenisstraf’ opgericht (kortweg: het Forum Levenslang). De deelnemers zijn veelal vanuit hun professie betrokken bij de levenslange gevangenisstraf of de levenslanggestraften. Zij zijn onder meer afkomstig uit de rechterlijke macht, het openbaar ministerie, de advocatuur, de medische en geestelijke verzorging of uit de wetenschapswereld.

Doel: Het Forum Levenslang zet zich in voor zowel het bieden van perspectief op invrijheidstelling als het voorkomen van detentieschade.

De aanleiding voor de oprichting van dit Forum was de forse stijging van het aantal opleggingen van levenslange gevangenisstraf sinds 2000 én de wijziging van het beleid rond de tenuitvoerlegging van deze straf. Die beleidswijziging vond rond 2004 plaats. Door de wijziging veranderde de levenslange straf in een straf die – wat de bewindslieden betreft – in beginsel daadwerkelijk levenslang moest duren. “Levenslang is levenslang” werd het adagium. Op het moment van oprichting verbleven 33 levenslanggestraften in deze uitzichtloze situatie.

Anno 1 maart 2024 is het aantal levenslanggestraften gegroeid tot 45; daarnaast zitten nog eens 17 levenslanggestraften in detentie in afwachting van de behandeling van hun hoger beroep of cassatieberoep. In totaal zitten er dus 62 levenslanggestraften in Nederland.

Tot 2004 kon een levenslange gevangenisstraf eindigen met een voorwaardelijke invrijheidstelling als dat uit oogpunt van veiligheid mogelijk was. Zo was het onder dit ‘oude’ beleid de gewoonte om na vijftien, later zelfs na tien jaar, te onderzoeken of het nodig was de straf voort te zetten. Dan werd gekeken of een detentieplan kon worden uitgestippeld om de voorbereiding op eventuele terugkeer in de samenleving mogelijk te maken.

Het beleid sinds 2004 roept vele vragen op, vragen van feitelijke, juridische, medische en levensbeschouwelijke aard. Het Forum Levenslang probeert op die vragen antwoord te geven. Dit werk van het Forum heeft inmiddels vruchten afgeworpen: in 2016 is een beleidswijziging aangekondigd, die in 2017 in werking is getreden: het besluit Adviescollege levenslanggestraften. lees daarover meer in de FAQ‘s, onder ‘Het Herbeoordelingsmechanisme’.

Daarbij hielp, dat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens inmiddels uitspraken had gedaan die steun gaven aan de visie van het Forum (zie onder FAQ’s, bij ‘Het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens’)

In 2022 heeft de Minister voor Rechtsbescherming een wettelijke regeling aangekondigd die voorziet in een procedure van voorwaardelijke invrijheidstelling voor levenslanggestraften. U kunt hierover lezen in onze  nieuwsberichten. Met name dat van 8 juni 2022.

Het derde lustrum

Het Forum bestaat in 2023 15 jaar. We hebben bij dit derde lustrum stilgestaan met een symposium. Een kort verslag daarvan, met tevens de  verslagen van de workshopsessies, vindt u onder de nieuwsberichten.

Disclaimer. De website is niet steeds op alle onderwerpen volledig bijgewerkt. Mocht u vragen of opmerkingen over de inhoud hebben, neemt u dan svp contact met ons op! info@forumlevenslang.nl