Op 8 juni 2022 heeft de Minister voor Rechtsbescherming de Tweede Kamer een alternatief voorgesteld voor de verkorting van de levenslange gevangenisstraf: een gerechtelijke procedure voor voorwaardelijke invrijheidstelling. Zie hier de Kamerbrief.
Een procedure voor voorwaardelijke invrijheidstelling (V.I.) door de rechter zou naar het idee van de minister de huidige manier om de levenslange gevangenisstraf te verkorten goed kunnen vervangen. Hij volgt daarmee het advies dat de Raad voor de Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming onlangs aan hem heeft uitgebracht.
De regeling die de minister voorstelt zou bestaan uit een invrijheidstelling door de rechter op zijn vroegst na 30 jaar, met een voorwaardelijke termijn van vijf jaar. Tegelijk zouden de veroordeelden zich tot die tijd moeten kunnen voorbereiden op de herbeoordeling. De minister formuleert dit aldus:
“dat betekent dat elementen van het huidige systeem moeten worden geïncorporeerd in een nieuwe V.I.-regeling. Ook in de vorm van een V.I.-regeling zal een zeker ‘voortraject’ in de vorm van toelating tot de re-integratiefase moeten blijven bestaan, zoals nu bij het besluit Adviescollege Levenslanggestraften“.
De minister gaat over dit voorstel graag op korte termijn met de Kamer in debat. Waarschijnlijk zal dit zijn op 15 juni 2022 als het onderwerp op de agenda staat.
Reactie Forum:
Het is een belangrijke ommekeer in de gedachtelijn van het ministerie. Achilleshiel van het voorstel is en blijft de feitelijke invulling van de voorbereiding op de herbeoordeling: zal die voldoende kunnen zijn voor een werkelijke herbeoordeling, één waarin de rechter toetst hoe de veroordeelde het er buiten detentie van af brengt, zodat de rechter hem daadwerkelijk in vrijheid kan stellen (of juist niet), of blijft het, zoals nu, een onnodig eindeloos uitstel van re-integratiemogelijkheden.
Het is in elk geval toe te juichen dat de minister met zijn opmerking dat hij de Kamer ‘voor het kerstreces’ nader wil informeren, haast achter het project zet.
W.F. van Hattum, 8 juni 2022
