Eind november 2020 is een ministeriele ‘Werkinstructie Euthanasie‘ verschenen voor alle justitiële inrichtingen en forensische klinieken. Deze werkinstructie geldt onverkort voor levenslanggestraften.
Forum Levenslang heeft in een gesprek met medewerkers van de Afdeling Beleid en Zorgsupport NIFP van DJI een verduidelijking van deze werkinstructie verkregen. De verkregen toelichting is van de zijde van Forum Levenslang in een brief van 30 december 2020 vastgelegd in het belang van een ongestoorde procedure bij een toekomstig verzoek van een levenslanggestrafte om euthanasie.
Forum Levenslang stelt daarin met instemming vast dat de werkinstructie uitgaat van het gelijkheidsbeginsel, wat zeggen wil dat voor gedetineerden geen ander regels gelden dan voor andere burgers. Forum Levenslang heeft daarbij tevens opgemerkt er aan te hechten dat alleen de uitzichtloosheid van de levenslange gevangenisstraf geen reden kan zijn voor euthanasie. Deze uitzichtloosheid moet geslecht worden in een volwaardige gratieprocedure.
In Sancties 2023/68 plaatste Patrick Reumer (promovendus UU) enkele kritische kanttekeningen bij deze werkinstructie (Aantekening bij BC RSJ 12 oktober 2016). Zo verlangt DJI dat de arts melding maakt van een voorgenomen euthanasie, maar is dit vereiste niet in de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek (Wtl) opgenomen. Reumer: “De arts die zich moet laten leiden door de behandelingsovereenkomst, de Wtl en zijn medisch-professionele autonomie, schendt zijn beroepsgeheim door melding te maken van de voorgenomen euthanasie.” Daarbij creëert volgens de auteur de werkinstructie juist nieuwe onduidelijkheden in plaats van dat zij verhelderend is. Nader onderzoek acht hij gewenst.
W.F. van Hattum 30 oktober 2023
