De Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) heeft zich in zijn advies van 28 juni kritisch uitgelaten over het beleidsvoornemen van staatssecretaris Dijkhoff. De staatssecretaris wil een adviesraad in het leven roepen die hem — nadat een levenslanggestrafte 25 jaar van zijn straf heeft ondergaan — adviseert over de eventuele mogelijkheid om deze gedetineerde in aanmerking te laten komen voor op re-integratiegerichte activiteiten binnen de gevangenis (zie over dit beleidsvoornemen de nieuwsberichten van het Forum hieronder).
De RSJ stelt, net als het Forum, vast dat deze toets niet de toets is die het EHRM verlangt. Het EHRM wil namelijk dat na uiterlijk 25 jaar wordt getoetst of de veroordeelde (voorwaardelijk) in vrijheid kan worden gesteld en niet of hij binnen de gevangenis eventueel voor op re-integratiegerichte activiteiten in aanmerking kan komen.
Ten tweede wijst ook de RSJ erop dat volgens het plan de detentie van deze veroordeelde gedurende de eerste 25 jaar ‘primair in het teken staan van vergelding en bestraffing’ en dat dit niet is wat de Grote Kamer van het EHRM in zijn arrest Murray/Nederland van 26 april jl. aan Nederland heeft voorgehouden. Het EHRM wil dat de detentie vanaf het begin mede op resocialisatie is gericht.
De conclusie van de RSJ is dan ook dat de tenuitvoerlegging van de levenslange gevangenisstraf strijdig blijft met het EVRM.
Over de vraag of een levenslange gevangenisstraf nog wel kan worden opgelegd schrijft de RSJ:
- “Nu de tenuitvoerlegging van de levenslange gevangenisstraf naar de overtuiging van de Afdeling advisering ook onder de voorgenomen beleidswijzigingen in strijd zal zijn met de eisen die het Europese Hof voor de Rechten van de Mens daaraan stelt, ontbeert reeds de tenuitvoerlegging van de levenslange gevangenisstraf legitimiteit. Daarmee komt ook de legitimiteit van de oplegging van deze straf onder druk te staan.”
Dit wil dus zeggen dat ook naar het oordeel van de RSJ momenteel 33 levenslanggestraften in strijd met artikel 3 worden gedetineerd, ofwel een inhumane straf ondergaan.
