Samenvatting van het bericht
Het Forum Levenslang, het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM) en het Nederlands Helsinki Comité (NHC) hebben het Comité van Ministers van de Raad van Europa verzocht om aan de Nederlandse Regering een reactie te vragen op de door de drie NGO’s geuite zorgen over de huidige tenuitvoerlegging van de levenslange gevangenisstraf, met name de tenuitvoerlegging van de straffen aan degenen die lijden aan een geestelijke stoornis. Naar het oordeel van de drie NGO’s is deze tenuitvoerlegging nog niet in overeenstemming met de aanwijzingen die het EHRM hierover in zijn vaste rechtspraak heeft gegeven.
Volledige bericht
Op 26 april 2016 oordeelde de Grote Kamer van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in de zaak Murray v the Netherlands unaniem dat Nederland te weinig zorg had geboden aan de levenslanggestrafte, geestelijk gestoorde, Murray. Door gebrek aan aanbod van behandeling had Murray in de 34 jaar van zijn detentie nooit uitzicht op invrijheidstelling gehad. Dat is in strijd met het verbod van een inhumane of vernederende behandeling, neergelegd in artikel 3 van het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens (EVRM).
Toezicht op naleving van een uitspraak van het EHRM houdt het Comité van Ministers van de Raad van Europa, bijgestaan door het Department for the Execution of Judgments (DEJ). De desbetreffende lidstaat dient aan het Comité te rapporteren welke maatregelen hij heeft genomen om de schending ongedaan te maken en welke, om herhaling te voorkomen.
Voor de toezichthoudende taak van het Comité taak zijn regels opgesteld. Op grond van deze regels kunnen NGO’s, zoals het Forum Levenslang, het NJCM en het NHC, informatie aanleveren met betrekking tot de uitvoering die de regering aan de veroordeling door het EHRM geeft. Zie de website van DEJ voor meer uitleg.
Tot nu toe heeft de Nederlandse regering gerapporteerd dat op de Koninkrijkslanden Aruba en Curaçao maatregelen (zullen) worden genomen om de psychologische en psychiatrische zorg voor levenslanggestraften te verbeteren. De drie NGO’s zijn echter van oordeel dat die maatregelen onvoldoende zijn. Over de situatie op de beide Koninkrijkslanden gaat de eerste brief van de drie NGO’s (Submission d.d. 19 juli 2019)
Over de maatregelen in het Europese deel van het Koninkrijk (Nederland) heeft de regering in haar rapport aan de Comité van Ministers niets gezegd. Daarom is een tweede verzoek naar het Comité gestuurd, waarin zij in het bijzonder aandacht vragen voor de situatie in Nederland (tweede Submission, d.d 23 september 2019). Bij deze twee Submission zijn als bijlagen gevoegd:
- de eerste Submission, van 19 juli 2019
- een lijst van ca. 60 procedures ter verkrijging (of behoud) van uitzicht op invrijheidstelling, gevoerd door de drie langst gedetineerde levenslanggestraften in Nederland, (zie hier de Nederlandse vertaling van deze lijst)
- een gedetailleerde uiteenzetting van het huidige Nederlandse beleid, toegespitst op levenslanggestraften die lijden aan een stoornis, en
- de door het Forum Levenslang in 2017 opgestelde Volgprocedure, die noodzakelijk is om de ontwikkeling van de veroordeelde te meten en eventueel benodigde zorg aan te bieden of bij te sturen, een mechanisme van monitoring dat door de regering nog steeds niet is ingevoerd.
De beide brieven zijn inmiddels aan de Nederlandse regering doorgezonden en staan gepubliceerd op de website HUDOC-EXEC. U kunt daar volgen hoe het toezicht verloopt. Op deze website staan ook de rapporten van de Nederlandse regering.
Het NJCM heeft, mede namens het Forum Levenslang en het NHC, inmiddels een persbericht verspreid. Zie hier het persbericht van het NJCM (zowel in het Nederlands als in het Engels) en hier de berichtgeving op de website van het NHC (in het Engels).
W.F. van Hattum, 13 november 2019
Toegevoegd op 29 december:
De lijst van alle door de drie langst levenslanggestraften gevoerde procedures in appendix II in de Nederlandse taal
Toegevoegd 14 maart 2020:
Op 18 november 2019 antwoordde de Nederlandse regering dat de Murray-uitspraak geen betrekking heeft op de situatie in Nederland. Dit standpunt en de reactie daarop van de drie NGO’s, gedateerd 29 januari 2020, zijn inmiddels ook gepubliceerd. Om deze documenten te kunnen zien, klik op de site van HUDOC-EXEC op het applicationnummer van de Murray-case en op “all documents”.
toegevoegd 19 augustus 2022:
